در اواخر سال ۱۳۰۷ هجری خورشیدی در روستای ایرای لاریجان آمل متولد شد. در سن شش سالگی، به مکتبخانه رفت و خواندن و نوشتن یاد گرفت. تعدادی از جزوات متداول در مکتبخانه‌های آن زمان را خواند و در خردسالی، تمام قرآن را هم یاد گرفت. سپس وارد دوره ابتدایی دروس حوزوی شد. تاریخ ورود وی به حوزه علمیه، مهرماه سال ۱۳۲۳ هجری شمسی بود. متون ابتدائیه درس حوزه را در آمل در نزد استادان محمد غروی، عزیزا... طبرسی، شیخ احمد اعتمادی، عبدا... اشراقی، ابوالقاسم رجائی و آیت‌ا... فرسیو و سایرین فراگرفت و در آمل، آغاز به تدریس چند کتاب مقدماتی نمود.

 

در شهریور ۱۳۲۹ خورشیدی به تهران آمد و چند سالی در مدرسه حاج ابوالفتح به سر برد و باقی کتب حوزوی را نزد آیت‌ا... سید احمد لواسانی خواند. چندین سال در مدرسه مروی به سر برد و زیر نظر آیت‌ا... محمد تقی آملی و حاج میرزا ابوالحسن شعرانی طهرانی (به مدت ۱۳ سال) درس خواند و از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کرد. در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی به قصد اقامت در قم، تهران را ترک گفته و پس از ورود به قم، آغاز به تدریس معارف حوزوی و فنون ریاضی نمود. در‌ همان دوران بود که به ملاقات امام خمینی(ره) رفت. خودش درباره این دیدار این‌طور می‌گوید:

 

"قبل از پانزده خرداد سال ۱۳۴۲ که در تهران مشغول تدریس بودم، شنیدم حضرت آیت‌ا... العظمی امـام خمینی (قدس سـرّه) روحانیانی را که برای ایام محــرّم جهت تبلیغ به اطراف و اکناف می‌روند موظف نمـوده‌اند که مسـایل اجتمــاعی و سیاسی عالَـم اسلام و مشکلات جـامعه مســلمین و خصـوصـاً اوضاع ایران را به گوش مـردم بــرسانند و مــردم را در این زمینه آگاه نمایند.

 

لذا بنده که برای ایام محرّم عازم آمل بودم احســاس کــردم این وظیفه متــوجه من نیز می‌باشـد و باید در انجام آن بکوشـم، بـدین جهت قبـل از آن‌که به‌سوی آمل بروم خود را به قم رسانیدم؛ قمی که با هیچ یک از خیابان‌ها و کوچه‌هایش آشنا نبودم. سراغ منزل امام را گرفتم و به حضورشان شرفیاب شدم و به محضرشان عرضه داشتم که بنده حسن حسن‌زاده آملی هستم و فعلاً در حوزه علمیه تهران مشغول تحصیل و تدریسم. اساتید من عبارتند از حضرت علامه میرزا ابوالحسن شعرانی و… شنیدم که حضرتعالی، روحانیون را مکلف کرده‌اید تا مسائل سیاسی و مشکلات اجتماعی مسلمین را برای عموم مردم بیان کنند. لذا من که یکی از اطبای سر‌شناس آملم و جهت تبلیغ عازم آن دیارم، آمده‌ام به شما بگویم من هم مانند دیگران در خدمتم و شما نیز انشاءا... در اهدافتان موفق خواهید شد و همه با هم دست به‌دست هم می‌دهیم و انشاءا... تعالی کشور را از دست فسقه و فجره نجات می‌دهیم و دین خدا را پیاده می‌کنیم."

 

در خصوص علامه، مطالب زیادی گفته شده و به ابعاد تربیتی، عرفانی، اخلاقی و علمی ایشان پرداخته شده است. به طور مثال، دختر ایشان درباره سیره تربیتی علامه می‌گوید: "ایشان هیچ اجباری در تربیت علمی و دینی فرزندان به خرج نمی‌دانند. به هیچ وجه اهل اجبار نبودند؛ نه در تحصیل علوم و نه حتی در مسائل سلوکی؛ فقط از ما می‌خواستند که واجبات را ترک نکنیم، تنها براین مسأله تاکید شدید داشتند. بار‌ها به ما فرموده‌اند که من مسلمان تقلیدی نیستم، بیش‌تر مکاتب مادی و غربی را بررسی کرده‌ام و فهمیده‌ام که آن‌ها در برابر سؤالات فیزیک و متافیزیک به طور جامع پاسخی ندارند، از همین طریق به پوشالی بودن آن‌ها پی بردم. بعد از آن هم به سراغ ادیان مختلف رفتم و پس از تحقیقات کامل، فهمیدم که هیچ کدامشان کلام و حرفی را به اتقان قرآن و کلام ائمه اطهار ندارند، لذا دین اسلام را پذیرفتم و بحمدا... شیعه دوازده امامی هستم."

 

اما آن‌چه در خصوص اکثر علما، به‌ویژه حضرت علامه حسن‌زاده اتفاق افتاده، غفلت از وجه سیاسی ایشان است، تا جایی که بعضاً تصور می‌شود این بزرگواران، رویکرد سیاسی نداشته و شاید این سکوت ساختگی، نشانه‌ای‌ست از عدم همراهی آن‌ها؛ در حالی که این آیات الهی، از حامیان خاص نهضت خمینی کبیر بوده و هستند. به طور مثال، درباره آیت‌ا... حسن‌زاده باید گفت همراهی علامه با انقلاب اسلامی، بعد از پیروزی آن بیش‌تر شد؛ بخصوص پس از رحلت حضرت امام و به رهبری رسیدن حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، جملاتی که ایشان نسبت به رهبر انقلاب فرموده‌اند جالب توجه است.

 

برای نمونه، استاد رمضانی پیرامون سفر مقام معظم رهبری به آمل، خاطره‌ای تعریف می‌کنند که جالب توجه است:روزی خدمت علامه بودم و در مورد تعابیری هم‌چون "قائد ولی وفی"، "رائد سائس وفی"، "مصداق بارز نرفع درجات من یشاء" و "دادار عالم و آدم، همواره سالار و سرورم را سالم و مسرور دارد" که ایشان برای مقام معظم رهبری به کار برده‌اند، گفت‌وگو و سؤال کردم. چرا که آن زمان برخی نتوانستند این ستایش‌ها را تحمل کنند و به استاد خرده گرفتند. وی افزود: به استاد عرض کردم که برخی، عبارات شما در تمجید از مقام معظم رهبری را برنتافته‌اند. ایشان فرمودند: این عناوین بسیار خوب و بجا بود و از نظر بنده هیچ مشکلی ندارد."

 

این سخنان حضرت علامه در شرایطی است که علامه عظیم‌الشأن حضرت آیت‌ا... حسن‌زاده آملی در استقبال از رهبر انقلاب، جلوی حضرت آقا دو زانو نشسته و ایشان را مولا خطاب می‌کنند. حضرت آقا ناراحت شده و به علامه می‌فرمایند این کار را نکنید. علامه حسن‌زاده می‌فرمایند: "اگر یک مکروه از شما سراغ داشتم، این کار را نمی‌کردم."

 

و یا در جایی دیگر به رهبر انقلاب فرمودند: "به جد اطهرت قسم که اگر می‌شنیدم که تو دست کجی، یک دونه خرما را می‌شنیدم یا می‌دیدم که دستت کج بود ولو به یک دونه خرما، به استقبالت نمی‌اومدم. چون می‌بینم پاکی اومدم چون می‌بینم به اخلاص داری کار می‌کنی اومدم."

 

اما ابراز ارادت حضرت علامه به رهبر انقلاب به همین‌جا ختم نمی‌شود. زیرا بعد از این دیدار، استاندار مازندران به همراه جمعی از مسؤولان استانداری، با آیت‌ا... حسن‌زاده در آمل دیدار کردند. آیت‌ا... حسن‌زاده آملی با اشاره به توصیه‌های مقام معظم رهبری در امور‌ مختلف، در خصوص امر ولایت فرمودند: "همگان باید عامل مؤثری باشیم و برای تقویت جایگاه ولایت فقیه سعی کنیم."

 

اما یکی از شاگردان بنام ایشان نیز، در خصوص این دیدار خاطر جالبی تعریف می‌کنند. حجت‌الاسلام والمسلمین صمدی آملی، یک روز پس از سفر حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای به آمل به دیدار علامه رفته و ایشان، نکته‌ای در خصوص دیدار مذکور فرمودند: "اگر یک میکرون در آقای خامنه‌ای غل و غش، ناخالصی، غل و غش و (هر تعبیری می‌خواهید)، یک میکرون، یک میلیونوم، یک هزارم این‌ها در ایشان می‌دیدم نمی‌آمدم، چه کار دارم؟"

 

حضرت علامه حسن‌زاده در جای دیگری پیرامون حضرت آقا فرموده‌اند: "گوشتان به دهان رهبر باشد؛ چون ایشان گوششان به دهان حجت‌بن‌الحسن (عج) است."این جملات وقتی بیش‌تر معنا پیدا می‌کند که بدانیم صاحب تفسیر المیزان، علامه عارف آیت‌ا... طباطبایی درباره شاگردش علامه حسن‌زاده فرموده‌اند: حسن‌زاده را کسی نشناخت جز امام زمان (عج).این بیانات علامه را باید در کنار نامه ایشان به فرزند خود گذاشت.

 

ایشان در قسمتی از این نامه می‌نویسند: "و بدان که علم و عمل دو حقیقت انسان‌سازاند و علم، امام عمل است، و اکنون هنگام تحصیل علم و اعتیاد به عمل صالح آن عزیز است، به انتظار فردا مباش که به فرموده انسان اگاهی:

 

در جوانی به خویش می‌گفتم شیر شیر است گر چه پیر بود

 

تا به پیری رسیده‌ام دیدم پیر پیر است گر چه شیر بود"

 

به عبارت دیگر، توصیفات، بیانات و نظرات علامه در خصوص نهضت امام خمینی(ره) و حمایت از مقام معظم رهبری، تا زمانی که به مقام عمل نرسد، ارزشی نداشته و لازم است تا از چنین الگوهایی که خود، مصداق کامل عالم عامل هستند، تأثیر عملی ببینیم و در میدان امتحان، خود را نشان دهیم، البته با عنایت به این‌که، "به انتظار فردا مباش".

 

خود علامه درباره این موضوع گفته است: "بدان که باید تخم و ریشه سعادت را در این نشأ، در مزرعه دلت‏ بکارى و غرس کنى. این‏جا را دریاب، این‏جا جاى تجارت و کسب و کار است؛ و وقت هم خیلى کم است. وقت‏ خیلى کم است و ابد در پیش داریم. این جمله را از امیرالمؤمنین علیه السلام عرض کنم، فرمود: "ردوهم ورود الهیم العطاش‏". یعنى شتران تشنه را مى‌‏بینید که وقتى چشمشان به نهر آب افتاد چگونه مى‌‏کوشند و مى‌‏شتابند و از یکدیگر سبقت مى ‏گیرند که خودشان را به نهر آب برسانند، شما هم با قرآن و عترت پیغمبر و جوامع روایى که گنج‏ هاى رحمان ‏اند این چنین باشید

 

. بیایید به سوى این منبع آب حیات که قرآن و عترت است. وقت‏ خیلى کم است و ما خیلى کار داریم. امروز و فردا نکنید. امام صادق علیه السلام فرمود: "اگر پرده برداشته شود و شما آن سوى را ببینید، خواهید دید اکثر مردم به علت تسویف، به کیفر اعمال بد این‏جاى خودشان مبتلا شده‏اند. " تسویف یعنى سوف سوف کردن، یعنى امروز و فردا کردن، بهار و تابستان کردن، امسال و سال دیگر کردن. وقت نیست، و باید به جد بکوشیم تا خودمان را درست‏ بسازیم."

http://www.rajanews.com/detail.asp?id=126210